Finansowanie działalności a ryzyko utraty kontroli nad firmą rodzinną
W firmach rodzinnych najczęściej spotykanym źródłem finansowania działalności są zyski zatrzymane oraz generowane przepływy pieniężne z działalności operacyjnej. Właściciele firm rodzinnych chętnie korzystają z finansowania zewnętrznego w postaci kredytów i pożyczek, a także ze zobowiązań do dostawców oraz faktoringu.
🎯 Jednak budowanie konkurencyjności w czasach globalizacji wymaga innego podejścia do pozyskiwania środków na rozwój firmy. Dlatego wielu przedsiębiorców rozważa także inne możliwości :
- nawiązanie współpracy z prywatnym inwestorem finansowym
- podpisanie umowy z inwestorem branżowym
- emisja akcji i debiut na giełdzie
- oferta prywatna akcji kierowana do innych podmiotów gospodarczych lub osób fizycznych ( np. pracowników )
❗❗ Wybór każdego z tych rozwiązań dla firmy rodzinnej pociąga za sobą ryzyko, że rodzina będzie miała mniejszy poziom kontroli i wpływ na zarządzanie swoją firmą.
⛳ W przypadku współpracy z inwestorem prywatnym (private equity) lub venture capital przedstawiciele funduszu angażują się w sprawy operacyjne i strategiczne firmy na okres około 5-7 lat.
Inwestor chce mieć udział większościowy ale zależy mu na spójnym działaniu z akcjonariuszami z rodziny w zakresie strategii rozwoju firmy. W zarządzie najczęściej zasiadają osoby reprezentujące inwestora. Inwestor przejmuje zarządzanie spółką, głównie koncentruje się wskaźnikach finansowych i na uzyskaniu ponadprzeciętnej stopy zwrotu.
Zasady współpracy z funduszem reguluje umowa inwestycyjna, w której zawiera się m.in. zapisy odnośnie prawa pierwszeństwa sprzedaży akcji konkretnym akcjonariuszom z rodziny czy możliwości żądania sprzedania akcji pomiędzy akcjonariuszami. Zapisy te mają na celu zabezpieczenie obu stron przy rozporządzaniu akcjami w przyszłości.
⛳ Współpraca z inwestorem branżowym przeważnie wiąże się z wywieraniem wpływu na zarządzanie operacyjne i nadzorcze w firmie. Inwestor tego typu może nie określać horyzontu czasowego, ale z racji posiadanej wiedzy oraz kompetencji na temat branży będzie dążył do przejęcia pełnej kontroli nad firmą. Czasami może to oznaczać koniec istnienia firmy rodzinnej.
⛳ Skierowanie oferty sprzedaży akcji do pracowników ma swoje zalety i pozwala rodzinie zachować kontrolę nad firmą. Tacy akcjonariusze najczęściej bardzo dobrze znają firmę i mają zaufanie do rodziny. Posiadanie akcji jest dla nich dodatkową motywacją do pracy. Firmy rodzinne korzystają z tego rozwiązania najczęściej jako uzupełnienie finansowania, oprócz wcześniej wymienionych rozwiązań.
⛳ Finansowanie działalności poprzez emisję akcji na drodze oferty publicznej (wejście na giełdę) wiąże się z tym, że rodzina musi oddać część kontroli. Zachowuje jednak wpływ w zakresie strategicznego jak i operacyjnego zarządzania firmą. Warunkiem jest zachowanie pakietu większościowego. W sytuacji ekstremalnej rodzina może ogłosić wezwanie na akcje i ponownie przejąć 100% własności.
Zasady sprzedaży i zakupu akcji przez inwestorów na giełdzie pozwalają na dużą dowolność zawieranych transakcji. Udział inwestorów z reguły nie przekracza kilkunastu procent głosów co oznacza, że ich wpływ na zarządzania operacyjne jest nikłe.
Firma, która wchodzi na giełdę musi liczyć się z obowiązkiem publikowania okresowych raportów oraz udostępniania bieżących informacji zarządczych.
⛳ Uwaga! Firma rodzinna może wybrać określony sposób finansowania, może także korzystać z tych rozwiązań po kolei np. najpierw wejść na giełdę, a po jakimś czasie rozpocząć współpracę z inwestorem finansowym lub branżowym.
Właściciele firm rodzinnych mają więc do wyboru różne sposoby finansowania rozwoju działalności pod warunkiem, że przedsiębiorstwo jest spółką kapitałową.
Pozyskanie zewnętrznego źródła finansowania dla firmy rodzinnej jest często jedyną szansą na przetrwanie i rozwój. Warto z niej skorzystać ze świadomością nieuchronnych zmian, jakie ta decyzja przyniesie.
👣 Artykuły o podobnej tematyce:
