Gotowość sukcesyjna jest to pewien stan dojrzałości firmy, zdolnej do funkcjonowania bez dotychczasowego właściciela, w której kapitał ludzki, stopień zorganizowania, sytuacja prawna i finansowa umożliwiają trwanie pod rządami sukcesora.

Audyt gotowości sukcesyjnej obejmuje:

• Sprecyzowanie strategii rozwoju firmy.
• Ocenę stopnia wykwalifikowania i zaangażowania kadry pracowniczej.
• Ocenę struktury organizacyjnej, procedur i baz danych w kontekście działania firmy.
• Dobór odpowiedniej formy prawnej i ustroju prawnego firmy.
• Ocenę potencjału firmy do generowania przychodów i regulowania zobowiązań.
• Ocenę stosowanego systemu do raportowania sytuacji finansowej.

W wyniku audytu właściciele otrzymują rekomendacje, które obszary firmy wymagają przygotowania do przejęcia zarządzania przez sukcesora z rodziny lub managera zewnętrznego.

Sukcesja w firmie rodzinnej to proces przekazania przez nestora pełnej odpowiedzialności ( praw i obowiązków z tym związanych) za bieżące i strategiczne zarządzanie sukcesorowi, przy zachowaniu kontroli właścicielskiej przez daną rodzinę. Jest to przekazanie przez pokolenie właścicieli następnemu pokoleniu władzy ( zarządzania), wiedzy i własności. Jest też kluczowym warunkiem dla przetrwania i rozwoju firmy rodzinnej.

Planowanie sukcesji polega na opracowaniu i realizacji strategicznego scenariusza przekazania własności i władzy przez aktualnego właściciela przedsiębiorstwa rodzinnego wybranemu następcy, który będzie w stanie zapewnić kontynuacje i rozwój firmy zgodnie z ustaloną strategią.

Plan sukcesji powinien dawać odpowiedzi na cztery kluczowe pytania:

• Co przekazać: własność, wiedzę, władzę?
• Komu przekazać: członkom rodziny, osobom spoza rodziny?
• W jakim czasie: kolejność, etapy, terminy?
• W jaki sposób: metody i formy sukcesji?

Zaleca się przygotowanie planu sukcesji w formie pisemnej, omówienie go w gronie najbliższych osób oraz sporządzenie harmonogramu czynności, jakie mają być wdrożone.

Proces sukcesji powinien być uwzględniony w planowaniu strategicznym firmy. Strategia to z kolei jeden z głównych czynników wpływających na organizację firmy. Struktura organizacyjna firmy jest narzędziem służącym do realizacji celów strategicznych, w tym sukcesji. Organizacja firmy powinna zatem cechować się wysokim stopniem zdolności przystosowawczej w obliczu szybko zmieniających się warunków rynkowych oraz wyzwań sukcesyjnych.

Dobrym kierunkiem rozwoju firmy, który prowadzi do profesjonalizacji zarządzania jest:

• Opracowanie strategii rozwoju przez nestorów i sukcesorów.
• Zaprojektowanie i wdrożenie struktury organizacyjnej.
• Opisanie stanowisk pracy.
• Określenie niezbędnych kompetencji do pełnienia poszczególnych stanowisk w firmie.
• Zdefiniowanie zakresów uprawnień i odpowiedzialności.
• Ustalenie relacji pomiędzy poszczególnymi stanowiskami pracy lub działami ( jednostkami organizacyjnymi).
• Opracowanie systemów motywacyjnych dla pracowników.
• Opracowanie systemu raportowania wyników finansowych dla nestorów i sukcesorów.

Wielu Właścicieli firm rodzinnych wstrzymuje się z działaniami sukcesyjnymi z uwagi na fakt, że będąc zaangażowanymi w zarządzanie bieżące trudno im znaleźć czas na stworzenie planu sukcesji.

Plan sukcesji warto zacząć od oceny stanu prawnego nieruchomości oraz patentów i znaków towarowych a także spójności zapisów prawnych w zakresie postanowień dotyczących sukcesji.

Audyt prawny dla Właścicieli firm rodzinnych obejmuje:

• Analiza umowy spółki pod względem obowiązujących postanowień:
  • relacji Zarządu i Rady Nadzorczej oraz Zebrania Wspólników,
  • postanowień dotyczących zbywania udziałów/ akcji,
  • zapisów umowy Spółki pod względem sukcesji i zabezpieczenia członków rodziny.
• Analiza prawna w zakresie opcji wyodrębnienia zorganizowanej części przedsiębiorstwa (ZORG) i wyposażanie go w oddzielny majątek.
• Analiza umów na podstawie, których Spółce przysługuje prawo własności nieruchomości.
• Analiza w zakresie przysługujących Spółce praw niematerialnych i prawnych, ochrony w zakresie zastrzeżonych znaków towarowych i okresu ochrony.
• Analiza umów pracowniczych oraz obowiązujących u Pracodawcy regulaminów.
• Analiza umów dotyczących obowiązku zachowania poufności (NDA) oraz zakazów konkurencji a także poziomu zabezpieczeń zgodnie z RODO.
• Analiza rozporządzeń testamentowych (ocena poprawności testamentu).

Właściciele firm rodzinnych w wyniku audytu prawnego otrzymują raport wraz z praktycznymi rekomendacjami i omówieniem poszczególnych rozwiązań prawnych z punktu widzenia planów sukcesyjnych.