Sukcesja w firmie rodzinnej – od czego zacząć?
Celem sukcesji w firmie rodzinnej jest nie tylko przekazanie majątku, ale realizacja marzenia założycieli, że ich dzieło nie odejdzie wraz z nimi.
Istotą udanej sukcesji jest trwałe utrzymanie przez rodzinę wartości firmy raz kontroli nad nią.
Równocześnie sukcesja to jeden z najważniejszych, a przy tym najtrudniejszych problemów, z jakimi borykają się firmy rodzinne. Jest to bowiem problem prawny, finansowy, organizacyjny i – przede wszystkim – psychologiczny.
Nie ma jednego sprawdzonego modelu sukcesji, tak jak nie ma jednego modelu firmy rodzinnej. Jednak zawsze proces sukcesji jest złożony i czasochłonny. Niewielu założycieli przedsiębiorstw ma tego świadomość.
W procesie sukcesji zawsze uczestnicy są debiutantami w swoich rolach. Nawet jeśli firma jest tym samym bytem prawnym, jest to zwykle zupełnie inny biznes niż ten rodziców. Następcy powinni być menedżerami potrafiącymi zarządzać ludźmi, firmą oraz być dobrze zorientowani w zmiennej i skomplikowanej rzeczywistości gospodarczej. Jeżeli sukcesorzy nie mają takich kompetencji, jako właściciele mogą rozważyć powierzenie zarządzania firmą fachowcom.
🎯 Firma jest gotowa do sukcesji, jeśli może bezpiecznie funkcjonować pod rządami sukcesora – następcy dotychczasowego lidera.
📌 Z doświadczenia naszych doradców wynika, że w procesie sukcesji należy brać pod uwagę cztery istotne, przenikające się obszary:
- Ludzie, będący interesariuszami sukcesji, a więc: nestorzy, sukcesorzy, pracownicy firmy i członkowie rodziny.
- Pieniądze, czyli majątek osobisty, zasoby materialne i niematerialne firmy.
- Przedsiębiorstwo – jego forma prawna, poziom organizacyjny, posiadana strategia i szanse na rozwój.
- Czas niezbędny do przygotowania, zaplanowania i przeprowadzenia procesu sukcesji.
❗️ Pomimo, że czas został umieszczony na ostatnim miejscu, jego znaczenie jest często decydujące o powodzeniu sukcesji.
Czas jest potrzebny do przeanalizowania sytuacji, zaplanowania kolejnych działań, opracowania dokumentów, dokonania zmian w firmie, a w końcu przekonania wszystkich zainteresowanych, że kierunek zmian jest właściwy. Działanie pod presją braku czasu lub w obliczu nagłych i nieoczekiwanych zmian w rodzinie jest bardzo niekomfortowe i zagraża bezpieczeństwu finansowemu firmy.
⏳ Dlatego o sukcesji należy myśleć na długo przed dniem przekazania pałeczki sukcesorom.
Przede wszystkim nestor powinien być świadomy przemijania, które jest nieuchronnym prawem natury. Odchodzenie z firmy jest równie ważne jak wchodzenie do niej, a może nawet ważniejsze, bo obciążone poczuciem odpowiedzialności i dojrzałą troską o przyszłość następnych pokoleń.
W następnych artykułach przyjrzyjmy się poszczególnym obszarom sukcesji i pokażemy, gdzie czekają największe wyzwania dla nestorów, sukcesorów i ich firm.
🌈 Przeprowadzenie firmy przez sukcesję jest procesem trudnym, wymagający wiedzy w wielu dziedzinach prawa i zarządzania. Zapraszamy do zadawania pytań i korzystania z naszej pomocy.
Bibliografia:
1.„Przewodnik po sukcesji w firmach rodzinnych – kompendium wiedzy” praca zbiorowa, wyd. PARP 2014
2.„Esencja sukcesji” Tomasz Budziak
👣 Inne artykuły o podobnej tematyce:
