Motywowanie pracowników – narzędzia dla menedżera
Motywowanie oznacza skłanianie do działania innych ludzi. Motywować to dostarczać komuś zachęty do zrobienia czegoś. W ten sposób inicjujesz czyjeś działanie lub zachowanie. ❓ Co Ci w tym pomoże?
Przedstawiamy uporządkowany przegląd narzędzi, które służą do motywowania pracowników wraz z krótką charakterystyką ich skuteczności.
Narzędzia motywowania dzieli się na trzy podstawowe grupy: środki przymusu, środki zachęty i środki perswazji.
⛳ ŚRODKI PRZYMUSU
Zakładają podporządkowanie zachowań pracownika interesom i woli menedżera, bez względu na interesy i oczekiwania tego ostatniego. Są to nakazy, zakazy, polecenia, zalecenia.
👎 Motywowanie nakazowe jest kosztowne, ponieważ nie tylko nie sprzyja wzrostowi efektów pracy i rozwoju pracowników, ale także wymaga nadzoru. Ale ponieważ jest najłatwiejsze do zastosowania i nie wymaga od nich żadnych kwalifikacji w tym zakresie, jest najczęściej stosowanym sposobem motywowania pracowników w firmach.
⛳ ŚRODKI ZACHĘTY
Oferują określoną nagrodę w zamian za oczekiwane zachowanie lub działanie. W tym układzie to pracownik decyduje, czy akceptuje nagrodę i czy czuje się dostatecznie zachęcony do związanego z nią zachowania.
👉 Zachęty materialne oferują pracownikowi określone korzyści finansowe np. wynagrodzenie pieniężne, benefity. W krótkim czasie przynoszą efekty, jednak ich żywotność jest stosunkowo krótka. Bez zmiany formy, częstotliwości czy wysokości nagród nie są w stanie na dłuższą metę utrzymać zainteresowania pracownika.
👉 Zachęty niematerialne oferują pracownikowi uznanie, docenienie, większy prestiż, ciekawszą/ambitniejszą pracę, możliwość samorozwoju i współdecydowania, ruchomy czas pracy itp. Mogą być – i przeważnie są – uzupełnieniem zachęt materialnych.
👉 Zachęty indywidualne – wysokość nagrody jest uzależniona od indywidualnych efektów pracy. Skutecznie skłaniają do poprawy efektywności, ale nie sprzyjają integracji, a nawet mogą rodzić postawy egoistyczne wśród pracowników.
👉 Zachęty zespołowe – z natury integrują pracowników wobec wspólnego celu zespołu, budują poczucie wspólnoty i współodpowiedzialności. Trzeba jednak pamiętać, że czasami trudno jest zmierzyć wkład poszczególnych członków w łączny efekt pracy, co może rodzić poczucie niesprawiedliwości u bardziej zaangażowanych pracowników i z czasem osłabiać ich motywację.
⛳ ŚRODKI PERSWAZJI
Wpływają na sferę emocjonalną lub racjonalną ( umysłową ) człowieka, czyli stwarzają sytuacje, w których menedżer wraz z pracownikiem podejmuje zadania pożądane dla obu stron.
👉 Perswazja racjonalna może występować w formie konsultacji, mentoringu i coachingu. Pracownikowi są proponowane takie zmiany w pracy, które umożliwiają rozwój zawodowy, dają szanse poznania i wypraktykowania nowych umiejętności oraz poszerzenia wiedzy zawodowej.
👍 Menedżer ( lider) inspiruje pracowników do rozwoju i samorealizacji, a także osiągania celów ważnych dla firmy i współpracy w zespole.
Tym samym rośnie samodzielność i odpowiedzialność pracowników za to, w jaki sposób osiągną oczekiwane efekty swojej pracy.
🎯 Im bardziej demokratyczny styl zarządzania, tym większa rola perswazji racjonalnej i środków zachęty niematerialnej.
👉 Perswazja emocjonalna odwołuje się do sfery uczuć. Np. pracownik przyjmuje radę czy sugestię kogoś, kogo uznaje za autorytet, choć nie był to nakaz. Odczuwa satysfakcję z sukcesów typu: zakończenie skutecznej pracy, rozwiązanie trudnych problemów, udowodnienie czegoś, oglądanie rezultatów swej pracy.
Perswazja emocjonalna występuje w formie namawiania, propagandy, apeli, ale też wyrażania uznania dla zachowań i osiągnięć pracownika, przyznawania dyplomów firmy, udziału w wyjazdowych spotkaniach o charakterze integracyjno-szkoleniowym itp.
👍 Środki perswazji odwołują się do motywacji wewnętrznej. Nagrodą jest możliwość udziału w decyzjach, obarczenie większą odpowiedzialnością, ale także przydzielenie władzy koniecznej do wywiązania się z niej. Skutkiem jest większe zaangażowanie pracowników, lepsze efekty ich pracy, integracja, identyfikowanie się z misją i celami firmy.
🎯 Perswazja jest z pewnością najtrudniejszym sposobem motywowania pracowników. Jednak zasługuje na uwagę i wysiłek odpowiedzialnych menedżerów, którzy chcą być liderami. Pomaga w realizacji trudnego zadania zbudowania atmosfery motywacji w zespole.
👣 Inne artykuły o podobnej tematyce:
- Jak zbudować atmosferę motywacji w zespole część 1
- Jak zbudować atmosferę motywacji w zespole część 2
- Dlaczego ktokolwiek chciałby iść za Tobą?
Bibliografia:
- „ZARZĄDZANIE ZASOBAMI LUDZKIMI. Tworzenie kapitału ludzkiego organizacji.” H. Król, A. Ludwiczyński
- „ANATOMIA BIZNESU Motywacja” John Adair
